O Projekcie LIFE+ Podkowiec Towers

W Europie Środkowej i Wschodniej część gatunków nietoperzy wymienionych w załącznikach Dyrektywy Siedliskowej UE jest zagrożona pogarszającymi się warunkami środowiska. Maleje dostępności schronień, rosną odległości pomiędzy miejscami rozrodu a żerowiskami. Fragmentacja krajobrazu i zanikanie ciągów drzew i krzewów, służących jako trasy przelotu, ogranicza możliwości bezpiecznego przemieszczania się. Sztuczne oświetlenie latarni ulicznych i reflektorów zakłóca bezpieczny wylot ze schronień, jak również negatywnie wpływa na dostępność pożywienia. Dochodzi do tego płoszenie związane z obecnością ludzi w kryjówkach podziemnych, jakimi są np. jaskinie, służące nietoperzom zarówno podczas rozrodu, jak i zimowej hibernacji.

Stąd międzynarodowe działania podejmowane w ramach projektu LIFE+ Podkowiec Towers stanowią odpowiedź na konkretne zagrożenia nietoperzy. Misją projektu jest utrzymanie i poprawa stanu ochrony nietoperzy w regionie Europy Środkowo-Wschodniej oraz propagowanie proaktywnych działań na rzecz ich zachowania.

Podkowiec mały (Rhinolophus hipposideros) wybrany został gatunkiem flagowym dla Projektu, ponieważ występuje w całym obszarze projektu i łączy się z nim historia udanych działań ochronnych, których zakres jest powszechnie znany i akceptowany przez społeczeństwo.

CELE PROJEKTU
Cel 1: Zabezpieczenie i poprawa warunków stanowisk o dużym znaczeniu dla nietoperzy

• poprawa stanu schronień rozrodczych i zimowych w 18-tu obszarach Natura 2000 w czterech krajach 
• polepszenie stanu siedlisk żerowiskowych w 6-ciu obszarach Natura 2000 w Polsce i Słowacji 
• ograniczenie konfliktów na linii człowiek-nietoperze w czterech krajach

Cel 2: Przejście w ochronie nietoperzy od podejścia reaktywnego do proaktywnego.

• tworzenie, na terenach wolnych od barier przestrzennych i nienarażonych na negatywne wpływy antropogeniczne (duże, zwarte obszary leśne) siedlisk, które  zaspokajają całoroczne potrzeby zagrożonych gatunków nietoperzy
• prewencyjne zapewnienie alternatywnych schronień dla gatunków wymagających przestrzeni do lotu w zasiedlanych obiektach (podkowiec mały, nocek orzęsiony, nocek duży) w pobliżu 10-ciu zagrożonych kolonii rozrodczych w Polsce
• stworzenie 36-ciu nowych schronień i poprawa warunków siedliskowych w 10-ciu schronieniach w Słowacji
• zapewnienie populacjom nietoperzy możliwości ekspansji na nowe tereny
• stworzenie warunków do dyspersji kolonii rozrodczych 

Cel 3: Wzmocnienie instytucjonalnego wsparcia w ochronie nietoperzy

• pozyskanie akceptacji społecznej oraz stymulacja oczekiwań społecznych w zakresie proaktywnych działań w ochronie nietoperzy
• zwiększanie świadomości i wiedzy osób mających w swojej pracy styczność z nietoperzami i mających poprzez swoje decyzje wpływ na stan ich ochrony 
• poszerzanie zdolności osób i instytucji zaangażowanych w ochronę nietoperzy
• promowanie, opartych o rzeczywiste potrzeby przyrodnicze, kompleksowych rozwiązań w zakresie kompensacji oraz łagodzenia wpływu i skutków inwestycji
• zaangażowanie różnych instrumentów finansowych w drobne, ale istotne działania lokalne
• stymulacja kontynuacji i powielania działań projektu

TERENY REALIZACJI PROJEKTU
Projekt będzie realizowany w następujących państwach i regionach:

• Polska – Dolnośląskie, Opolskie, Małopolskie, Śląskie, Podkarpackie
• Republika Czeska – Stredni Morava, Severovychod
• Rumunia – Sud-Vest Oltenia, Vest 
• Słowacja – Stredne Slovensko, Vychodne Slovensko

CO POWSTAJE W POLSCE
Nietoperze coraz rzadziej zamieszkują nasze domy. Nowoczesne technologie nie sprzyjają ich obecności. Starych, dostępnych budynków jest coraz mniej, a wokół tych, które pozostały powstają bariery uniemożliwiające bezpieczny przelot na żerowiska. Dla gatunków takich jak podkowiec mały, nocek duży czy nocek orzęsiony, w naszej strefie klimatycznej i w silnie zmienionym ręką człowieka środowisku, oznacza to rychłą utratę większości miejsc rozrodu, a co za tym idzie – widmo wyginięcia całych populacji. Chyba, że… doceniając rolę nietoperzy w naszym otoczeniu i pragnąc je ratować – zaczniemy budować domy specjalnie dla nich. Domy dokładnie takie, jakich potrzebują i zlokalizowane dokładnie tam, gdzie będzie to dla nich najlepsze.

Na terenach leśnych południowej Polski powstaje dziesięć specjalnie zaprojektowanych wież dla nietoperzy, w których doskonałe warunki znajdą nie tylko podkowce małe i wymienione wyżej nocki, ale również inne gatunki tych ssaków występujące w naszym kraju. Wieżom towarzyszyć będzie infrastruktura, wzbogacająca otaczające siedliska w kryjówki nocne, kwatery przejściowe i zimowiska. W działania prowadzone przez partnerów projektu – PTPP „pro Natura” i Lasy Państwowe, angażują się również miejscowe społeczności, dla których realizowany jest szereg działań edukacyjnych. Uruchomiony został program umożliwiający pozyskiwanie (w drodze konkursów) funduszy na realizacje lokalnych działań w zakresie ochrony nietoperzy.
 

BENEFICJENCI
Partnerstwo projektowe obejmuje pięć podmiotów z Polski, Czech, Rumunii i Słowacji:
- Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody "pro Natura" (koordynator projektu),
- Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych (DGLP),
- Czeskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy (Česká společnost pro ochranu netopýrů - ČESON),
- Stowarzyszenie centrum badań i ochrony nietoperzy w Rumunii (Centrul pentru Cercetarea și Conservarea Liliecilor - CCCL),
- Towarzystwo Ochrony Nietoperzy na Słowacji (Spoločnosť pre ochranu netopierov na Slovensku - SON).

WIĘCEJ MATERIAŁÓW
Więcej informacji: www.lifepodkowiectowers.pl www.fb.com/KrainaPodkowca

Facebook:   https://www.facebook.com/KrainaPodkowca/?locale=pl_PL