Asset Publisher
Rezerwat przyrody "Torfowisko Potoczek"
rosiczka okrągłolistna
Listera sercowata
Bagno zwyczajne
Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.
Na terenie Nadleśnictwa Warcino występuje jeden rezerwat przyrody - ,,Torfowisko Potoczek". Rezerwat położony jest w powiecie słupskim, w gminie Kępice, w obrębie leśnym Obłęże, w leśnictwie Potoczek, w oddziele 390 b-i, ~g, ~h, ~i, o powierzchni 15,24 ha. Podstawą prawną utworzenia rezerwatu było Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 26 marca 1982 r. (M.P. Nr 10 z dnia 06.04.1982 r., poz. 74).
Udział w powierzchni ogólnej rezerwatu poszczególnych kategorii użytkowania przedstawia się następująco:
- grunty leśne zalesione i niezalesione – 9,10 ha
- grunty związane z gospodarką leśną – 0,32 ha
- grunty nieleśne – 5,82 ha
- otulina rezerwatu - 109,66 ha (Zarządzenie RDOŚ w Gdańsku z dnia 4 listopada 2016 r.)
Celem ochrony jest zachowanie charakterystycznych zbiorowisk torfowiskowych oraz drzewostanu na siedlisku boru wilgotnego.
Do najważniejszych walorów florystycznych rezerwatu należy obecność stanowisk: nasięźrzała pospolitego (Ophioglossum vulgatum), rosiczki okrągłolistnej (Drosera rotundifolia), rdestnicy alpejskiej (Potamogeton alpinus), listery sercowatej (Listera cordata) czy bagnicy torfowej Scheuchzeria palustris).
Działania ochronne w rezerwacie przyrody „Torfowisko Potoczek”
Zadanie realizowane było w okresie od dnia 23.06.2022r. do 31.01.2023r, przy wsparciu finansowym w postaci dotacji w wysokości 9 500,00 zł udzielonej przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Na podstawie zawartej umowy NR WFOŚ/D/568/3336/2022 z dnia 20.04.2022r. Koszt kwalifikowany zadania wyniósł 30 426,09 zł.
Głównym przyczynkiem do realizacji powyższego projektu była konieczność usunięcia zidentyfikowanych, określonych i ustanowionych Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku z dnia 29 listopada 2019 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Torfowisko Potoczek”, zagrożeń wewnętrznych polegających na postępującej sukcesji roślinności leśnej, gatunków obcych pochodzących z obsiewu z otoczenia rezerwatu, powodującej na torfowisku ustępowanie światłożądnych gatunków torfowiskowych.
Działania ochronne w rezerwacie ochrony przyrody w ramach realizowanego projektu dzieliły projekt na dwa spójne ze sobą obszary. Pierwszy obszar o charakterze edukacyjnym, polegał na zakupieniu i wbudowaniu przy granicy rezerwatu tablic informacyjnych opisujących rolę awifauny oraz martwego drewna w przyrodzie. Drugi obszar w ramach czynnej ochrony zakładał usunięcie z fitocenoz borów i lasów bagiennych gatunku obcego siedliskowo, pochodzącego z obsiewu bocznego z otoczenia rezerwatu, oraz oznaczenie granic rezerwatu znacznikiem nie zawierającym metali ciężkich.
Efekt ekologiczny oczekiwany jest w latach następujących po realizacji zadania i polega na zachowaniu fragmentów torfowiska wysokiego z roślinnością torfotwórczą. Sprzyjać ma temu usunięcie gatunków drzewiastych, które te procesy w znaczący sposób ograniczały.
Dopuszczenie większej ilości światła do dennych warstw w rezerwacie stwarza lepsze warunki na fragmentach kserotermicznych dla rozwoju gatunków „storczykowatych”. Wszystkie oczekiwane procesy są na bieżąco monitorowane, przez służbę leśną Nadleśnictwa Warcino.
resources-to-get
Asset Publisher
Asset Publisher
1. Zabezpieczanie drzewek przed zgryzaniem
1. Zabezpieczanie drzewek przed zgryzaniem
1.1 Zabezpieczanie siateczkami MINI-1
Siateczki nadają się praktycznie do zabezpieczenia każdego gatunku drzewa. Stosując zabezpieczanie siateczkami można ,,wyprowadzić" uprawy bez większego problemu. Należy jednak pamiętać o następujących zasadach:
- zakupione siateczki MINI 1 powinny być bezbarwne, z dodatkiem filtra UV.
- siateczkę zakładamy tylko na pęd szczytowy wskazanych drzewek. W zależności od presji zwierzyny, zabezpieczamy od 30% do 50% drzew na uprawie.
- długość pociętych siateczek powinna wynosić około 20cm. Zbyt krótkie mogą być przez zwierzynę zwalane podczas przemieszczania się po uprawie. Nowe siateczki należy w pierwszej kolejności stosować na uprawach sosnowych, zakładając je przy użyciu prowadnika rurowego. Prowadnikiem jest półmetrowa rurka PCV o średnicy 50mm.Taką rurkę wkładamy do wnętrza osłonki a następnie nakładamy na sadzonkę, po czym zsuwając po niej siateczkę ucinamy ją na odpowiednią długość. Można także pociąć siatkę przed jej założeniem bezpośrednio na powierzchni roboczej.
- siateczka musi wystawać ponad pączek szczytowy około 2 lub 3cm. To, ile będzie wystawała, zależy od wieku i gatunku chronionych drzewek.
- zakładając siateczkę na gatunki iglaste staramy się, aby była ,,wczepiona" w igły,
- zdejmowanie siateczek może nastąpić dopiero po ustaniu zagrożenia zgryzaniem, a przed wiosennym ,,pędzeniem",
- zdjęte siateczki należy oczyścić i przechować w ciemnym miejscu do jesieni.
Dobrze przechowywane siateczki mogą być wykorzystywane przez wiele lat. A prawidłowo założone na drzewkach, praktycznie zabezpieczają je w 100% przed zgryzieniem.
Niewątpliwą zaletą tej metody jest prostota jej wykonania oraz niskie prawdopodobieństwo popełnienia błędów przez robotników podczas zakładania siateczek. Do wad należy zaliczyć konieczność ściągania siateczki na wiosnę, co zwiększa koszty ochrony danej uprawy.
Fot.1 Zabezpieczenie przed zgryzaniem siateczkami Mini 1
1.2 Zabezpieczanie repelentem
Zabezpieczać repelentami można każdy gatunek drzewa. Repelent należy nanosić rękawicą lub szczotką tylko na górną część pędu szczytowego w taki sposób, aby np. sosna miała posmarowane igły otaczające pączek szczytowy. Na gatunkach liściastych smarujemy tylko górną część pędu szczytowego. Repelent należy nanosić na suche drzewka w czasie bezdeszczowych dni. Nanoszenie repelentu jesienią należy wykonać możliwie jak najpóźniej po to, aby maksymalnie wydłużyć okres jego skutecznej ochrony.
Zabezpieczanie upraw jednorocznych siateczkami, pakułami czy wełną owczą, jest mało skuteczne. A to dlatego, że część tych zabezpieczeń zostanie ściągnięta badylami jeleni czy cewkami sarny podczas przemieszczania się zwierzyny po uprawie. Uprawy jednoroczne najlepiej zabezpieczać repelentem, ponieważ przylega on ściśle do wierzchołka ochranianego drzewka i nie może być z niego strącony.
Fot.2 Widok zabezpieczonej uprawy repelentem.
1.3 Zabezpieczanie pakułami lnianymi sosny
Metoda ta polega na odpowiednim okręceniu wierzchołka zabezpieczanego drzewa kosmkiem długich pakuł. Technika owijania pakułami polega na owinięciu raz wokół igieł szczytowych, a następnie przekładamy pakuły przez pączek szczytowy i owijamy jeszcze raz wokół wierzchołka. Aby pakuły dobrze chroniły pączek szczytowy i nie zwiewał ich wiatr, należy owijać je ruchem wstępującym. Pakuły odstraszają nieprzyjemnym zapachem zwierzynę. Gdy zwierzę zgryzie pączek szczytowy razem z pakułami, to ich włóknisty charakter powoduje niesmaczne uczucie w pysku zwierzęcia i zniechęca je do dalszego zgryzania.
Minusem tej metody jest to, iż nieumiejętne zabezpieczanie może doprowadzić do komplikacji podczas wiosennego rozwoju pędu szczytowego.
Fot 3 Zabezpieczenie pakułami lnianymi.
1.4 Zabezpieczanie wełną owczą
Wełna, jako materiał pochodzenia zwierzęcego, ma inne właściwości niż pakuły i dlatego sposób zabezpieczania nią drzewek też jest inny. Najlepsza do zabezpieczania jest wełna gręplowana ale nie prana, gdyż ma ona wówczas rozpierzchłą strukturę i zawiera dużo lanoliny. Nakładanie wełny na chronione drzewko polega na umieszczeniu na pączku szczytowym i okolicznych igłach niewielkiego kosmka wełny tak, aby tylko powlekała ona chroniony wierzchołek. Poprawne zabezpieczenie tą metodą nie powoduje trudności we wzroście nowego pędu na wiosnę. Zabezpieczenie wełną owczą działa podobnie jak zabezpieczenie pakułami, jednakże ma jedną korzystną cechę – krótki włos nie powoduje komplikacji we wzroście młodego pędu na wiosnę.
Na ubogich siedliskach, gdy wiosną zazielenią się uprawy, żerująca na nich zwierzyna bardzo chętnie zgryza młode przyrosty sosny, powodując jej krzaczasty wzrost. Sosna nie może być wówczas zabezpieczona siateczkami a zabezpieczenie chemiczne pozostaje tylko na starych igłach. Skuteczne jest wtedy zabezpieczanie wełną owczą. Utrzymuje się ona na wzrastającym pędzie i ciągle zabezpiecza go przed zgryzieniem. Takiej zalety nie posiadają żadne inne rodzaje zabezpieczenia.
Fot 4 Widok wzrastającego pędu z utrzymującą się wełną.