Asset Publisher
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Asset Publisher
Projekt LIFE+ Podkowiec Towers
Projekt LIFE+ Podkowiec Towers
O Projekcie LIFE+ Podkowiec Towers
W Europie Środkowej i Wschodniej część gatunków nietoperzy wymienionych w załącznikach Dyrektywy Siedliskowej UE jest zagrożona pogarszającymi się warunkami środowiska. Maleje dostępności schronień, rosną odległości pomiędzy miejscami rozrodu a żerowiskami. Fragmentacja krajobrazu i zanikanie ciągów drzew i krzewów, służących jako trasy przelotu, ogranicza możliwości bezpiecznego przemieszczania się. Sztuczne oświetlenie latarni ulicznych i reflektorów zakłóca bezpieczny wylot ze schronień, jak również negatywnie wpływa na dostępność pożywienia. Dochodzi do tego płoszenie związane z obecnością ludzi w kryjówkach podziemnych, jakimi są np. jaskinie, służące nietoperzom zarówno podczas rozrodu, jak i zimowej hibernacji.
Stąd międzynarodowe działania podejmowane w ramach projektu LIFE+ Podkowiec Towers stanowią odpowiedź na konkretne zagrożenia nietoperzy. Misją projektu jest utrzymanie i poprawa stanu ochrony nietoperzy w regionie Europy Środkowo-Wschodniej oraz propagowanie proaktywnych działań na rzecz ich zachowania.
Podkowiec mały (Rhinolophus hipposideros) wybrany został gatunkiem flagowym dla Projektu, ponieważ występuje w całym obszarze projektu i łączy się z nim historia udanych działań ochronnych, których zakres jest powszechnie znany i akceptowany przez społeczeństwo.
CELE PROJEKTU
Cel 1: Zabezpieczenie i poprawa warunków stanowisk o dużym znaczeniu dla nietoperzy
- poprawa stanu schronień rozrodczych i zimowych w 18-tu obszarach Natura 2000 w czterech krajach
- polepszenie stanu siedlisk żerowiskowych w 6-ciu obszarach Natura 2000 w Polsce i Słowacji
- ograniczenie konfliktów na linii człowiek-nietoperze w czterech krajach
Cel 2: Przejście w ochronie nietoperzy od podejścia reaktywnego do proaktywnego.
- tworzenie, na terenach wolnych od barier przestrzennych i nienarażonych na negatywne wpływy antropogeniczne (duże, zwarte obszary leśne) siedlisk, które zaspokajają całoroczne potrzeby zagrożonych gatunków nietoperzy
- prewencyjne zapewnienie alternatywnych schronień dla gatunków wymagających przestrzeni do lotu w zasiedlanych obiektach (podkowiec mały, nocek orzęsiony, nocek duży) w pobliżu 10-ciu zagrożonych kolonii rozrodczych w Polsce
- stworzenie 36-ciu nowych schronień i poprawa warunków siedliskowych w 10-ciu schronieniach w Słowacji
- zapewnienie populacjom nietoperzy możliwości ekspansji na nowe tereny
- stworzenie warunków do dyspersji kolonii rozrodczych
Cel 3: Wzmocnienie instytucjonalnego wsparcia w ochronie nietoperzy
- pozyskanie akceptacji społecznej oraz stymulacja oczekiwań społecznych w zakresie proaktywnych działań w ochronie nietoperzy
- zwiększanie świadomości i wiedzy osób mających w swojej pracy styczność z nietoperzami i mających poprzez swoje decyzje wpływ na stan ich ochrony
- poszerzanie zdolności osób i instytucji zaangażowanych w ochronę nietoperzy
- promowanie, opartych o rzeczywiste potrzeby przyrodnicze, kompleksowych rozwiązań w zakresie kompensacji oraz łagodzenia wpływu i skutków inwestycji
- zaangażowanie różnych instrumentów finansowych w drobne, ale istotne działania lokalne
- stymulacja kontynuacji i powielania działań projektu
TERENY REALIZACJI PROJEKTU
Projekt będzie realizowany w następujących państwach i regionach:
- Polska – Dolnośląskie, Opolskie, Małopolskie, Śląskie, Podkarpackie
- Republika Czeska – Stredni Morava, Severovychod
- Rumunia – Sud-Vest Oltenia, Vest
- Słowacja – Stredne Slovensko, Vychodne Slovensko
CO POWSTAJE W POLSCE
Nietoperze coraz rzadziej zamieszkują nasze domy. Nowoczesne technologie nie sprzyjają ich obecności. Starych, dostępnych budynków jest coraz mniej, a wokół tych, które pozostały powstają bariery uniemożliwiające bezpieczny przelot na żerowiska. Dla gatunków takich jak podkowiec mały, nocek duży czy nocek orzęsiony, w naszej strefie klimatycznej i w silnie zmienionym ręką człowieka środowisku, oznacza to rychłą utratę większości miejsc rozrodu, a co za tym idzie – widmo wyginięcia całych populacji. Chyba, że… doceniając rolę nietoperzy w naszym otoczeniu i pragnąc je ratować – zaczniemy budować domy specjalnie dla nich. Domy dokładnie takie, jakich potrzebują i zlokalizowane dokładnie tam, gdzie będzie to dla nich najlepsze.
Na terenach leśnych południowej Polski powstaje dziesięć specjalnie zaprojektowanych wież dla nietoperzy, w których doskonałe warunki znajdą nie tylko podkowce małe i wymienione wyżej nocki, ale również inne gatunki tych ssaków występujące w naszym kraju. Wieżom towarzyszyć będzie infrastruktura, wzbogacająca otaczające siedliska w kryjówki nocne, kwatery przejściowe i zimowiska. W działania prowadzone przez partnerów projektu – PTPP „pro Natura” i Lasy Państwowe, angażują się również miejscowe społeczności, dla których realizowany jest szereg działań edukacyjnych. Uruchomiony został program umożliwiający pozyskiwanie (w drodze konkursów) funduszy na realizacje lokalnych działań w zakresie ochrony nietoperzy.
BENEFICJENCI
Partnerstwo projektowe obejmuje pięć podmiotów z Polski, Czech, Rumunii i Słowacji:
- Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody "pro Natura" (koordynator projektu),
- Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych (DGLP),
- Czeskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy (Česká společnost pro ochranu netopýrů - ČESON),
- Stowarzyszenie centrum badań i ochrony nietoperzy w Rumunii (Centrul pentru Cercetarea și Conservarea Liliecilor - CCCL),
- Towarzystwo Ochrony Nietoperzy na Słowacji (Spoločnosť pre ochranu netopierov na Slovensku - SON).
WIĘCEJ MATERIAŁÓW
Więcej informacji: www.lifepodkowiectowers.pl www.fb.com/KrainaPodkowca
Facebook: https://www.facebook.com/KrainaPodkowca/?locale=pl_PL
